NUHOĞLU VAKFI HAYRAT ÖRNEK MEYVE BAHÇESİ PROJEMİZ:

“Bazı maviyemiş, turnayemişi, Frenk üzümü, Bektaşi üzümü, kokulu kara üzüm, kivi, ahududu, böğürtlen, karayemiş, Trabzon hurması ve çilek çeşitlerinin Hayrat koşullarında adaptasyonlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar”

            Karadeniz Bölgesi özellikle de Doğu Karadeniz Bölgesi için yeni olan ve çoğu üzümsü meyveler grubuna giren değişik meyve türleri Hayrat ekolojisi ve toprak şartlarında denenmektedir. Bu açıdan ürüne yatma durumlarına göre türler üzerine denemeler kurulmaktadır. Nitekim ahududu, böğürtlen ve çilekler üzerine bilimsel veriler alınmaya başlanmış, turnayemişinin farklı olgunluk safhalarında içerdiği antioksidan maddeler ile organik asitler ortaya konulmuş, verim değerleri alınmaya başlanmıştır. Ayrıca, 2007 yılında ürün vermeye başlayan maviyemişlerde bu yıl 9 farklı maviyemiş çeşidinin organik olarak bölgede yetiştirilmesi ve farklı zamanlarda hasat edilen meyvelerindeki antioksidanların dağılımı saptanacaktır. Buna ilaveten maviyemişlerde farklı malç materyalleri, değişik budama sistemleri hatta sulama rejimi ile gölgelemenin verim ve kaliteleri üzerine etkilerine yönelik araştırmalara da başlanacaktır. Maviyemiş gibi Frenk ve Bektaşi üzümlerinde de mevcut çeşitlerin bölgedeki meyve verim ve kalitelerine yönelik araştırmalara başlanacaktır. Bu iki türde meyve veriminin alınması beklenmektedir. Kokulu kara üzüme gelince, bölgeden toplanan ancak bilindiği üzere ağaçlara sarılı olarak yetişen üzüm tip ve çeşitlerinin modern telli sistem altında farklı budama ve terbiye sistemlerine göre yetiştirilmesine yönelik araştırmalara başlanmıştır. Nitekim 2008 yılı başlarında yapılan budama ile farklı terbiye şekli verilmeye başlanan üzüm çeşit ve tiplerinin 2009 yılından itibaren verim ve kaliteleri ile ilgili veriler alınmaya başlanacaktır.

Ayrıca, bölge için önem arz eden kivi, Trabzon hurması ve karayemiş türlerinde de adaptasyon çalışmaları yürütülmektedir. Kivide iki farklı sulama sistemi damlama ve yağmurlama sulama denenecektir. Mevcut halde mini spring yağmurlama sulama sistemi kullanılmaktadır. Böylece daha az su sarfiyatı sağlayan damlama sulamanın verim ve kalite üzerine etkisi araştırılacaktır. İlimizin adıyla anılan Trabzon hurmasına özel önem veriyoruz. Bu meyve türünün sertken yenen çeşidi olan Fuyu bahçeye dikilmiş ve bu çeşidin bölgeye adaptasyonu incelenecektir.

Diğer yandan bahçede bulunan türler üzerinde yüksek lisans tez çalışması da verilmiştir. Bunlardan biri “Bazı ahududu ve böğürtlen çeşitlerinin Hayrat koşullarında verim kalite özelliklerinin incelenmesi” olup bu yılın sonunda sonuçlanacaktır. Böylece verim ve kalite özellikleri yönünden öne çıkan çeşitler tavsiye edilip yöre halkı tarafından kullanılmaya başlanacaktır. Diğeri ise “Farklı malç uygulamalarının çilekte verim ve kalite üzerine etkisinin araştırılması” olup 2008 ve 2009 yılında yürütülecektir. Bu çalışmada ise farklı organik malç uygulamaları ile bazı iş gücü kalemleri azaltılacak, temiz meyveler elde edilecek ve kalite de artmış olacaktır. Araştırma sonunda en uygun malç materyali belirlenmiş olacaktır.

            Sonuç olarak, bölgede ilk ve tek olan ve çoğunluğu üzümsü meyveler grubunda yer alan meyve türleri ile kurulu olan örnek meyve bahçesindeki meyve türlerinin bölgedeki performansları, verim değerleri, kaliteleri ile bu türler üzerine ileride uygulanacak olan farklı budama, terbiye, sulama, malçlama, gübreleme (organik) gibi yetiştiricilik teknikleri sayesinde bu meyve türlerini yetiştirmeye başlayacak olan yöre çiftçisine ışık tutulacaktır. 

Doç. Dr. Ali İSLAM                                     Doç. Dr. Hüseyin ÇELİK

Ordu Üniversitesi                                          Ondokuzmayıs Üniversitesi